یکی از بارز ترین تفاوت های موجود میان زبان های مختلف ترتیب عناصر سازنده جمله است و شاید به همین دلیل است که مطالعه ترتیب پایه و اشتقاقی کلمات مدت هاست که در چهارچوب نظریه های زایشی زمینه ای فعال برای تحقیق و پژوهش است.گستردگی تحقیقات انجام شده پیرامون ترتیب کلمات و قلب نحوی در قالب نظریه های زایشی، نشان دهنده اهمیت این موضوع در بحث های زبان شناختی است. اثر حاضر می کوشد تا با توجه به آرایش نسبتا...

پژوهشگران به مطالعة ساختار موضوعی افعال دومفعولی در زبان­های ایرانی با رویکردهای نوین زبان­شناسی کمتر پرداخته­­اند. در کُردی هورامی دو دسته از افعال دومفعولی اصلی و ساخت­های دومفعولی فرعی وجود ­دارد. در این پژوهش ساختار موضوعی افعال دومفعولی اصلی از نظر مقوله‌بندی، آرایش نحوی و بازنمایی معنایی بررسی می­شوند. این افعال براساس شواهد نحوی، ساخت­واژی و معنایی به دو گروه افعال انتقال مالکیت و افعال ا...

توجه به ساختارزبانی اثرادبی ازویژگی های ممتازمکتب صورت گرای(فرمالیستی)روسی است که درسال های آغازین قرن نوزده مطرح وپس ازآن نیزمورداقبال بسیاری از زبان شناسان وادیبان قرار گرفت.با توجه به بحث هایی که درزمینة رابطة زبان وادبیات مطرح است که برخی زبان رابطورکلی جدای ازادبیات می بینند و برخی به عکس زبان را محملی برای ادبیات می انگارند،این پژوهش می کوشد تا با استناد به برخی از ویژگی های زبان فارسی نش...

رابطۀ دستور زبان و بلاغت سخن، هنوز به قدر کفایت در زبان فارسی به طور عام و زبان شعری به طور خاص بررسی و تحلیل نشده است. هرچند قاعدتاً رابطۀ ساخت‌های نحوی و بلاغت در زبان شعر، تابعی از همین رابطه در کاربرد عادی زبان است، خودآگاهی و معناداری کاربرد برخی ساخت‌های نحوی در شعر را نمی‌توان نادیده گرفت. هنر شاعران در پرداخت ساخت‌های نحوی متنوّع به‌گونه‌ای که با بافت و بلاغت سخن تناسب یابد، چنان آشکا...

  ویژگی­های خلأ نحوی در زبان فارسی     منصور شعبانی [1]     تاریخ دریافت: 30/8/90   تاریخ تصویب: 20/5/92     چکیده   این مقاله درصدد توصیف ویژگی­های خلأ نحوی در زبان فارسی بر اساس مطالعات انجام‌شده در این زمینه در سایر زبان­هاست. با بررسی خلأ نحوی در زبان فارسی درمی‌یابیم که خلأ نحوی در زبان فارسی دارای شباهت­ها و تفاوت‌هایی با خلأ نحوی در سایر زبان‌هاست. ویژگی­های بارز خلأ نحوی در زبان فارسی ع...

رمزگردانی دوزبانه‌‌‌‌‌های ترکی‌‌‌‌‌آذری‑ فارسی در پرتو مدل زبان ماتریس و نظریة صفر عبدالحسین حیدری[1] مهدی سمائی[2] لطیف عطاری[3] افسر روحی[4] تاریخ دریافت: 1/2/91 تاریخ تصویب: 30/1/92 چکیده از آنجایی که مدل زبان ماتریس تبیین بهتری از رمزگردانی درون‌جمله‌ای ارائه کرده است و نظریة صفر بر روابط هسته‑‌ متمم در گزینش ساخت‌های رمزگردانی‌شده تمرکز دارد، تحقیق حاضر در مطالعة رمزگردانی درون‌جمل...

رمزگردانی دوزبانه های ترکی آذری‑ فارسی در پرتو مدل زبان ماتریس و نظریه صفر عبدالحسین حیدری[1] مهدی سمائی[2] لطیف عطاری[3] افسر روحی[4] تاریخ دریافت: 1/2/91 تاریخ تصویب: 30/1/92 چکیده از آنجایی که مدل زبان ماتریس تبیین بهتری از رمزگردانی درون جمله ای ارائه کرده است و نظریه صفر بر روابط هسته‑ متمم در گزینش ساخت های رمزگردانی شده تمرکز دارد، تحقیق حاضر در مطالعه رمزگردانی درون جمله ای ترکی آذری‑ ف...

پژوهش حاضر به بررسی زبان ترکی گِرمی در منطقۀ مغان استان اردبیل می­ پردازد. چنین بررسی ­ای از منظر رده ­شناختی  بر مبنای دیدگاه رده ­شناسان برجسته ­ای چون کامری (1989) و گرینبرگ (1974) صورت می­ گیرد. هدف از این مطالعه، توصیف و ثبت ویژگی­ های رده ­ای  آن در گروه ­های متفاوت نحوی است. نگارندگان معتقدند که با توجه به تنوّعات زبانی در مناطق مختلف ایران و سرعت نابودی بسیاری از زبان­ ها و گویش ­ها، مطال...

تحلیل ساختار صرف و نحو متون نظم و نثر با بررسی آماری آسان‌تر می‌‌‌شود. این بررسی نشان می‌دهد دو شاعر برای بیان مقصود خود از چه شگردهای آشنایی‌زدایی در ساختار صرف و نحوی اشعارشان استفاده کرده‌اند. ناصرخسرو و سنایی از قصیده‌سرایان برجستة ادب فارسی‌اند. بررسی ساختار صرف و نحوی دو قصیده که در بحر هزج سروده شده، بیانگر بسامد بیشتر وجه خبری، انواع صفات، حروف ربطِ هم‌پایه‌ساز و جملات ساده در اشعار ناصر...